مهندس محمد حسن علیپور؛ مدرس و کارشناس سازمان مدیریت صنعتی و از شاگردان مرحوم سید منیرالدین حسینی الهاشمی در گفتگو با اخلاق نیوز به بیان اثرات تکنولوژی و تأثیر آن بر سبک زندگی پرداخت.

وی یکی از مهمترین اثراتی که تکنولوژی به زندگی ما داشته است را تغییر سبک زندگی دانست که در حقیقت سلایق و زیبایی شناختی ما را بطور کامل عوض کرده است. لذا وقتی سبک زندگی را عوض می کند یعنی محیط را هم عوض کرده و برای توده مردم، یک نظام اخلاقی جدید که مبتنی بر عضویت در یک نظام تکنولوژیک باشد را ایجاد می نماید. شما دیگر بعنوان یک «انسان» زندگی نمی کنید بلکه بعنوان جزئی از تکنولوژی زندگی می کنید، نه اینکه لزوما غیر انسانی باشید بلکه انسان یک هویت جدیدی پیدا می کند، بعنوان بازیگری در عرصه تکنولوژی.

کارشناس سازمان مدیریت صنعتی تصریح کرد: تکنولوژی از این جهت که باعث افزایش سطح رفاه، بالا رفتن میزان سرعت در کارها و افزایش سلامت و امید به زندگی شده، خوب بوده است. به عنوان مثال، در چند دهه پیش، مرگ و میر نوزادان و مادران زیاد بوده ولی الان مرگ ومیر به میزان زیادی کاهش پیدا کرده است. در حوزه دهان و دندان نیز ایران با چهل سال پیش قابل مقایسه نیست، سی سال پیش در میان بسیاری از اقشار، مسواک امری مهجور بوده است. این موارد ابعاد خیلی خوب و مفید تکنولوژی می باشد. اما بطور کلی تکنولوژی بخاطر روح منفعت طلب و سودجویی کوتاه مدتی که بشر در وجودش است دارای ابعاد ضرر رساننده ای هم هست مانند بلاهایی که ما سر محیط زیست، گونه های جانوری، آب و هوا و شرایط جوی و لایه اوزون آورده ایم. اینها ابعاد منفی تکنولوژی می باشد.

وی خاطر نشان کرد: در دل تکنولوژِی، انحرافی نهفته است و اصولاً معنای تکنولوژی تعبد نیست. بلکه عقلانیتی می باشد که حول محور احتزاز و جدایی از تعبد است.

وقتی بر روی زمین قدم بر می داریم و می بینیم، بمب اتم ساخت دست بشر و پیشرفت تکنولوژِی در ابعاد مختلف باعث تباهی و نابودی انسانهای زیادی شده است، به این فکر افتاده که آیا باید تکنولوژی را کنترل کنیم و یا این خرابی ها حاصل چیز دیگری است؟

علیپور در این باره بیان کرد: ما نمی توانیم اندیشه ورزی را محدود کنیم، بشر ذاتاً اندیشه ورز و ابزار ساز است. آن چیزی که ما نمی توانیم انجام بدهیم، بشر اندیشه کرده و تکنیک می سازد، کارهایی که نظام های اجتماعی و مدیریتهای آن باید انجام دهند کنترل نیست بلکه جهت دهی است. جهت دهی یعنی اینکه محفوظاتی را در مدیریت نظام های اجتماعی بیاورند تا تکنولوژی در سعادت بلند مدت بشر طراحی شود، نه در سودهای آنی و برنامه های کوتاه مدت.

مدرس سازمان مدیریت صنعتی افزود: بعنوان مثال بعد از پانصد سال که حسابی محیط زیست را از طریق سوزاندن زغال سنگ و بنزین و … نابود کردیم الان مفهومی را به نام توسعه پایدار عنوان کرده ایم. توسعه پایدار یعنی توجه به پیشرفت و محیط زیست بصورت همزمان ولی اگر قوهِ عاقله ای تسلط تاریخی به موضوع توسعه متعادل داشت، توسعه ای که متوازن باشد با جریان تکامل تاریخی بشر از جهت عبودیت الهی، شاید ما به اینجا نمی رسیدیم که در این بحران ها باشیم.

وی در پایان افزود: رهبری نظام های اجتماعی است که جهت دهی تکنولوژی را مشخص می کند. تکنولوژی بی جهت نیست و ما نمی توانیم جلوی اندیشه ورزی را بگیریم اما می توانیم با مفروظاتی که در نظام های اجتماعی می گذاریم و مفروظاتی که در پرورش آدم ها به کار می گیریم تکنولوژی را جهت دهی کرده و به سمت بسیار سودمندتر ببریم.